Fanatycy tego, co dobre i piękne

Tt 2,11-14

Albowiem objawiła się łaska Boża, zbawienna dla wszystkich ludzi, nauczając nas, abyśmy wyrzekli się bezbożności i światowych pożądliwości i na tym doczesnym świecie wstrzemięźliwie, sprawiedliwie i pobożnie żyli, oczekując błogosławionej nadziei i objawienia chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Chrystusa Jezusa, który dał samego siebie za nas, aby nas wykupić od wszelkiej nieprawości i oczyścić sobie lud na własność, gorliwy w dobrych uczynkach.

Sestry a bratři, když čteme tento text, jako bychom slyšeli dnešní zvěst evangelia a byli svědky zjevení na betlémských pláních. Možná i proto již raná církev zařadila tento text zrovna do vánoční liturgie. Dalo by se dokonce říct, že je to nejstarší úsek Nového zákona, o němž víme, že byl v tomto kontextu používán ještě mnoho let předtím, než se vůbec svátky Narození Páně začaly slavit. „Ukázala se Boží milost, která přináší spásu všem lidem“ – „Náhle se zjevil anděl Páně … a hned tu bylo … množství nebeských zástupů… Sláva na výsostech Bohu a na zemi pokoj mezi lidmi; Bůh v nich má zalíbení.“

Na chvíli se otevírá nebe a spolu s pastýři jsme svědky nebeské bohoslužby. Je to něco až nadzemsky úžasného a slavného. Pastýři jsou ohromeni, naplnila je bázeň. Na setkání s Boží slávou se často nedá zareagovat hned jásavou radostí, ale spíše ohromením až bázní. Například k Jákobovi Hospodin promluví a potvrdí svá zaslíbení, Jákob pak ohromeně vyznává: „Jistě je na tomto místě Hospodina já to nevěděl“. V lidském životě bývají chvíle, kdy je Bůh velmi blízko, ale pro tvrdost našeho srdce či pro zahledění na jiné věci ho přehlížíme a nepovšimneme si, že prochází kolem nás. Boží jednání a Boží návštěva přichází nečekaně, náhle. Bůh zná příhodný čas.

Náhle je tu Boží posel – angellos znamená posel, poslaný; dokonce jich za chvíli uvidíme celé množství. Co hlásají? „Nebojte se, hle, zvěstuji vám velikou radost, která bude pro všechen lid. Dnes se vám narodil Spasitel, Kristus Pán, v městě Davidově.“ Doslova anděl říká: evangelizuji vás velikou radostí. To bylo stručné a jasné zvěstování a zároveň zpráva, která přímo bila do očí. Izrael celá staletí čekal Mesiáše. Slavil svátky, četl proroctví a vyhlížel. Náhle anděl předá poselství, že se už narodil Spasitel – Kristus – to znamená Mesiáš – pomazaný. A ještě k tomu Pán – tedy slovo, kterým se označoval Hospodin. Prostí a drsní pastýři se stávají příjemci jedinečného Božího zjevení. Jsou připojena poznávací znamení, jak a kde Mesiáše nalézt a poznat. Bylo třeba jít do Betléma a tam hledat dítě zavinuté v plenkách a položené do jeslí. I pro tehdejší společnost bylo silné, že pro Narozeného neměli místo, narodil se ve stáji, v chudobě a špíně.

Další slova už nejsou vyslovena jen jedním andělem. „Sláva na výsostech Bohu“. Sláva, záře, nádhera, to vše vede člověka k adoraci, uctívání a oslavě. Ale nejde jen o nebe! Evangelium se okamžitě soustřeďuje i na zem: „a na zemi pokoj“. Sláva Boží na nebi a na zemi pokoj, který vyvěrá ze zjevení Boží vůle. Jak by mohli lidé zůstat lhostejní k takovému zvěstování? Největší věci, které nám Bůh dává, jsou tak ohromující, tak nečekané, tak milostivé, že nelze jinak, než zpívat a chválit. Někdy Boží zjevení vyvolá až zděšení a svatou bázeň. Boží velikost a svatost jsou přemáhající a vedou člověka k pokání. V posledu je evangelium důvodem k radosti, vděčnosti a adoraci. Bez oslavy a chvály je život suchopárnou dřinou. Bez slavení Boha se stáváme modláři. Člověk musí někoho oslavovat, něčemu holdovat. Pokud neslavíme Boha, vědomě či nevědomě začneme žít pro jiné bohy a námi vytvořené modly. Člověk je stvořen pro svého Boha a jen ve společenství s ním je smysluplnost lidského života.

Andělské zvěstování končí slovy: „Sláva na výsosti Bohu a na zemi pokoj mezi lidmi; Bůh v nich má zalíbení.“ Jak je to možné? Jak se mohlo Bohu zalíbit v nás lidech? Svědčí to o tom, že Bůh neopustil své stvoření. Ukázal svou přízeň a přišel v Kristu na tuto zem. V tom je obrovská naděje pro všechny lidi. My míváme problém najít pozitivní vztah k některým lidem. Bůh Otec ale odložil svou důstojnost a přišel ve svém Synu za námi. Z těžko pochopitelných důvodů si nás zamiloval a v narození Spasitele projevil svou přízeň. Naštěstí vánoční evangelium není lidským vlastnictvím. Evangelium zvěstované anděly je pro všechny lidi bez rozdílu. Bůh v nich má zalíbení, miluje je!

A teď čteme u apoštola Pavla: „Ukázala se Boží milost, pramen spásy pro všechny lidí“ a slyšíme o slávě „našeho velikého Boha a Spasitele, Krista Ježíše, který se za nás vydal, aby nás vykoupil ze vší nepravosti a aby si očistil lid, jenž by patřil jemu samému a horlil pro dobro.“ Tady je vyjádřeno vše podstatné. Tato zpráva pro všechen lid nezůstává jen u slaďoučké vánoční nálady, neříká jen to, co bychom my mnohdy v naší povrchnosti chtěli slyšet, ale jde do hloubky. O něco dříve jsme slyšeli, že nás poučuje „abychom se zřekli bezbožnosti a světských vášní, žili rozumně, spravedlivě a zbožně“. Bezbožnost je slovo, které se dnes nepoužívá. Starověký svět je ale znal – bezbožnost byla jedním ze zločinů ve starých Aténách. Za bezbožnost byla označována krádež v chrámu, provinění proti náboženským svátkům a poškozování posvátných olivovníků. V Bibli bezbožný znamená toho, kdo nemá správný poměr k Bohu. Může jít o označení postoje lidí krátkozrakých, soběstačných, poživačných a bezohledných, kteří pro pýchu na nic nedbají. Bezbožnost je zbožštění něčeho či někoho, kdo není Bůh – zbožštění sama sebe, státu, víra v osud nebo v magické síly.

Bezbožnost tedy je, že člověk počítá jen sám se sebou, je si mírou všech věcí, kterou posuzuje druhé lidi i okolní svět. To nehrozí jen těm druhým, to hrozí i mě samotnému – že budu mluvit o Pánu Bohu, a přitom si v životě budu prosazovat všechno sám. Bezbožné je se prosazovat ve vztazích s druhými lidmi, jakoby pravda byla jen na jedné straně – té mé. S tím ovšem člověk zápasí celý život… Bezbožnost je někde hluboko v mém srdci a vykukuje na mě právě ve chvílích, kdy o něco jde, a rozhoduji se, jak jednat. Jindy, když se mi daří a Pán Bůh mi něco daruje, tak to připisuji sám sobě…

A co jest przeciwwagą? Liczenie się z Bogiem. Dosłownie „szczęśliwa nadzieja i oczekiwanie, że ukaże się Jego chwała”. A zaraz dalej czytamy o tym, że Zbawiciel po to przyszedł na świat, by samego siebie za nas wydać, by nas wykupić z całego bezprawia, by oczyścić wybrany dla siebie lud – i tu uwaga, czytamy jakimi mamy się stawać: mamy być gorliwcami czy nawet fanatytkami „pięknych dzieł” czyli tego, co dobre, dobrego postępowania, dobrego Bożego dzieła! Słowo zelotes oznacza gorliwca, zapaleńca, entuzjastę. Zelos to żar, zapał, entuzjazm. Mianem zelotów określano zwolenników stronnictwa żydowskiego wzywającego, by nie poddać się niewoli okupanta. By coś robić. By być aktywnym.

Zaiste, ogromny i ważny imperatyw stawia przed nami to dzisiejsze Słowo! Myślę, że jest niesamowitą przeciwwagą dla naszej powierzchowności. Dla tendencji, by być dobrym jedynie okazjonalnie, by „od święta” przypomnieć sobie o Panu Bogu, a Narodzonego Dla Nas pozostawić na zawsze w pieluszkach oraz żłóbeczku. No, może jeszcze życzyć sobie tego „pokoju dla wszystkich”, bo to by można zinterpretować tak, że niezależnie jakim będę człowiekiem, Pan Bóg i tak będzie mnie kochał i będzie mi błogosławił. Tak zwane pobożne życzenie niezupełnie pobożnego człowieka… Słowa puszczane na wiatr, wypowiadane ze świadomością, że i tak przecież nic nie znaczą. Taka tradycja i tyle.

O, nie! Ten starokościelny hymn, świadectwo pierwszych chrześcijan cytowane tutaj przez apostoła Pawła idzie mocno w głąb tej treści. To nie tylko noworoczne przedsięwzięcia, nawet nie coś takiego, do czego my w ogłoszeniach na początku wzywaliśmy, troszkę z przymrużeniem oka, a jednak poważnie. Tutaj chodzi o życiową postawę. O to, by nie być obojętnym, by nam zależało na Bożym Słowie, na Jego woli, na tym by według „tego co piękne i dobre” postępować. Być gorliwym, aktywnym, zarażać innych tym entuzjazmem. Tak jak współcześni Jezusowi zeloci wzywać do działania, do tego by nie poddać się marazmowi, obojętności – bo sytuacja nie jest przegrana, nie musimy być niewolnikami zła; nie jesteśmy nimi tak długo, dopóki jest w nas duch, dopóki nam zależy, by coś zmienić. Uwierzcie, że jest wielki i potężny wasz Bóg – tak Go przedstawia także ten nasz tekst; to przypominali zeloci. To Jego dzieło, to On walczy za was, nie musicie się czuć jako pokonani, zdeptani i zgnębieni.

Oto słowo nadziei, które chce tchnąć w nas nową siłę. W dobie kryzysu, rezygnacji, podrażnienia, beznadziei, pandemii… Wiele się kumuluje problemów, które obecna przykra sytuacja epidemiczna jedynie uwypukliła i odsłoniła, jak łatwo nas zranić, jak szybko budowany przez nas w naszym życiu domek z kart potrafi się rozsypać. Nasz fragment kończy się jeszcze zdaniem, którego już na koniec nie przeczytaliśmy, a też jest ważne i ciekawe: „Tak mów, tak zachęcaj; zawstydzaj tym imperatywem, niech nikt cię nie lekceważy!”

Gdzie zgubiliśmy to świąteczne poselstwo, które chce być aktualne w naszym życiu każdego dnia? Przypomina mi się tekst piosenki, którą będę puszczać w radio na zakończenie audycji w przeddzień Sylwestra: „Nie tylko na święta Bóg chce nas pojednać”. Właśnie tak, kochani. Nie tylko od święta możemy posłuchać, co On do nas mówi; nie tylko raz na rok czy na parę lat znaleźć się wśród Jego ludu. Czyż nie szkoda tego czasu pomiędzy świętami, by mógł być poświęcony zapałowi dla tego, co piękne i dobre? Czemu tak nie zrobić? Czemu nie przyjąć tej możliwości i nie skorzystać z tej okazji? „Więcej uśmiechu, więcej miłości, nie tylko na święta Bóg chce nas pojednać. Nie bez przyczyny, nie bez powodu świętujmy ten dzień nie tylko raz w roku. (…) Na urodziny przynieśmy Mu w darze nasze serca…” (Pathlife, Nie tylko raz).

Na internecie nadałem temu kazaniu tytuł: „Fanatycy tego, co dobre i piękne”. I do tego będę wzywać, zachęcać, nie tylko raz… To nasz program, program dla wszystkich, którym Boża sprawa w Suchej i okolicy nie jest całkiem obojętna – chcemy coś robić, nie pozostać pasywni. Liczyć się z Bogiem, który chce odnawiać i odtwarzać naszą rzeczywistość według swoich najlepszych i najpiękniejszych wzorców. On je włożył w nasze wnętrze, one są gdzieś tam w głębi serca każdego człowieka, i chce to, co najlepsze wydobyć na powierzchnię. Kochani, chcę was zachęcać i prosić: Pozwólmy Mu na to!

Dołączcie do nas. Zróbmy to razem!