Od redaktora

Parę dni temu otrzymałem dwa niezwykle interesujące artykuły autorstwa inż. arch. Karola Cieślara. Pierwotnie pisane były do „Wieści Wyższobramskich”, miesięcznika wydawanego przez Parafię Ewangelicko-Augsburską w Cieszynie, którego jubileuszowy 200. numer wyszedł w styczniu br. Autor wyraził życzenie, by mogły być zamieszczone także w naszym „Przyjacielu”. Tego typu przesyłka, to dla redaktora zawsze niezwykle miły prezent. Otrzymawszy zgodę redakcji „Wieści Wyższobramskich”, zaszeregowałem materiały do marcowego numeru naszej kościelnej gazetki. Dokonując redakcji tekstów, jakiej poddaje się rutynowo wszystkie otrzymane przyczynki, postanowiłem jednak w poniższym artykule rozszerzyć nieco zakres działań korektorskich, usunąć pasaże istotne dla członków parafii na Wyższej Bramie, natomiast mniej ważne dla Czytelnika po naszej stronie Olzy (np. dotyczące pewnych terminów, które musiały zostać dotrzymane przy składaniu pisma intencyjnego w sprawie uporządkowania przestrzeni na terenie miasta Cieszyna). O pewne szczegóły dostępne w internecie (w oryginalnych materiałach autora) postanowiłem natomiast poszerzyć część informującą o tym, co jest przedmiotem opisywanego projektu – to z kolei ważne dla nas, jako ciekawostka obrazująca wizję parafii i architekta. Życzymy, by wizje i marzenia mogły się spełnić!

W grudniu ubiegłego roku wziąłem udział w sesji warsztatowej dotyczącej konsultacji społecznych miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Cieszyna. Poruszane w dyskusji zagadnienia przestrzenne są mi znane. Już mój dyplom na Politechnice Śląskiej sprzed przeszło czterdziestu lat był na temat śródmieścia obydwu Cieszynów… W przeszłości w mojej pracowni powstało wiele projektów i koncepcji dotyczących śródmieścia naszego miasta. Brałem udział w różnego rodzaju warsztatach, konkursach i sympozjach na ten temat. Chętnie więc podzieliłem się swoimi wizjami z autorami nowej koncepcji śródmieścia.

Koncepcja zabudowy

Już na początku grudnia 2020 roku wysłałem kilka propozycji do Urzędu Miasta, między innymi na temat kwartału zabudowy pomiędzy Placem Wolności, Placem Kościelnym i ul. Wyższa Brama, który również był tematem mojego zainteresowania dwa lata temu w kontekście koncepcji rozbudowy szkół Towarzystwa Ewangelickiego.

Napisałem wtedy maila do urzędu (w kopii do burmistrza i proboszcza Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Cieszynie):

„Szanowni Państwo, pragnę zgłosić jeszcze jeden temat do konsultacji społecznych opracowywanego planu zagospodarowania przestrzennego śródmieścia Cieszyna. Chodzi o uporządkowanie przestrzeni w kwartale zabudowy pomiędzy Placem Wolności, Placem Kościelnym i ul. Wyższa Brama. Dwa lata temu odbywały się dyskusje na temat chaotycznej zabudowy wnętrza kwartału. Zostały opracowane dwie koncepcje wykorzystania terenu dla potrzeb szkolno-sportowych.

Komisja Konserwatorska ŚWKZ (Łukasz Konarzewski, Anna Ostrowska) w protokole z dnia 23. 3. 2018 r. przychyliła się do mojej koncepcji ze względu ‘na stosowniejsze wpisanie się w kwartał zabudowy z poszanowaniem walorów architektonicznych i historycznych’. Do planowanej inwestycji niestety nie doszło. Przed społecznością ewangelicką stanęły inne poważne inwestycje, jak na przykład remont generalny kościoła Jezusowego.

Wierzymy jednak, że nadejdzie taki czas, kiedy wybudowanie sali wielofunkcyjnej dla potrzeb szkół i parafii będzie znowu tematem aktualnym. Ze względów konserwatorskich nie ma raczej szans na usytuowanie takiej kubatury na Placu Kościelnym. Lokalizacja we wnętrzu wpomnianego wyżej kwartału jest jedyną realną możliwością. Przy okazji tej inwestycji konieczne byłoby uporządkowanie chaotycznej zabudowy (garaże i budynki gospodarcze) jak również realizacja przejścia pieszego pomiędzy Placem Wolności i Placem Kościelnym. Dalszą korzyścią tej koncepcji jest wybudowanie parkingu dla 40 samochodów. Jako inwestycja towarzysząca jest przewidywana rewitalizacja elewacji zabudowy historycznej wnętrza kwartału.

W załączeniu przesyłam projekt koncepcyjny (jest on dostępny również na stronie www.tecieszyn.pl).

Z wyrazami szacunku, Karol Cieślar, architekt.”

Kompozycja urbanistyczna

Lokalizacja inwestycji wewnątrz istniejącego kwartału powoduje duże ograniczenia w kształtowaniu nowej zabudowy, także ze względu na potrzebę odniesienia się do historycznego układu urbanistycznego i jego uwzględnienia jako wartości miejsca. Priorytetowo przyjęto lokalizację wyższego budynku szkolnego jakoby „w cieniu” wysokiego byłego budynku policji (Plac Wolności nr 3), tak by nie był widoczny z Placu Wolności. Bryła sali gimnastycznej jest wpuszczona w teren, a jej wysokość ok. 5 m ma charakter zabudowy parterowej i nie ingeruje w układ urbanistyczny, nie zamyka kwartału w miejscu, w którym nigdy w historii nie był zamknięty.

Z punktu widzenia przestrzeni miejskiej, jej jakości, atrakcyjności oraz aktywności, proponowane działania mają charakter rewitalizacyjny, centrotwórczy i wzmacniający funkcje miejskie. Proponowane połączenie piesze obydwu placów wnosi nową jakość przestrzeni publicznej w okolicach Wyższej Bramy.

Rozwiązania funkcjonalne

Celem koncepcji jest zaproponowanie samodzielnego budynku szkolnego, z którego korzystać będą trzy klasy szkoły podstawowej, a także sali gimnastycznej przeznaczonej dla uczniów SPTE, LOTE, na potrzeby parafii oraz wynajem.

Nowy budynek (część szkolna) będzie połączony łącznikiem z istniejącym budynkiem szkoły podstawowej na poziomie podestu klatki schodowej pomiędzy parterem a pierwszym piętrem szkoły. Łącznik będzie jednocześnie oddzieleniem przeciwpożarowym. Wejście główne zasadniczo przewidziano od strony Placu Kościelnego przez istniejący budynek szkoły. Oddzielne wejście do budynku sali gimnastycznej jest konieczne ze względu na ekonomiczną eksploatację tejże sali przez innych użytkowników (wynajem). Z tego względu usytuowanie obu budynków przewidziano w taki sposób, aby można było wydzielić funkcjonalnie salę gimnastyczną z zapleczem. Wtedy część szkolna jest zamknięta, a dostępna jest część wejściowa z węzłem sanitarnym i zapleczem dla sali.

W celu ułatwienia dostępu do sali gimnastycznej uczniom LOTE oraz innym użytkownikom przewidziano dojście przez bramę od Placu Kościelnego. Plac zabaw dla szkoły dostępny będzie przez bramę w ogrodzeniu na poziomie wejścia do sali gimnastycznej.

Nasz wizerunek

O sprawach wizerunku w przestrzeni publicznej cieszyńskiej parafii odbyła się ożywiona dyskusja na ostatnich dwóch Zgromadzeniach Parafialnych. Może wtedy nikt z nas nie wierzył, że zostaną usunięte brzydkie reklamy z parafialnych płotów. „Jak miło dziś patrzeć na budowle parafialne i kościół Jezusowy bez tej kakofonii reklam”;Brawa dla parafii za podjęcie odpowiednich działań!” – takie wpisy świadczące o szerokiej akceptacji obywateli czytaliśmy na Facebooku.

Pragnę tutaj podziękować pani architekt Annie Syrokosz, która jest motorem wprowadzania Ustawy Krajobrazowej w naszym mieście. Pani architekt jest cieszyńską parafianką, zajmuje się w Urzędzie Miejskim architekturą miejską, zabytkami i ochroną krajobrazu. Oczywiście brawa należą się również naszej pani burmistrz Gabrieli Staszkiewicz za wprowadzenie ustawy w życie.

Sny czasem się spełniają

Należę do ludzi, którzy cierpliwie czekają na urzeczywistnienie swoich wizji. Czasem budowanie tego, co zaprojektujemy, trwa lata (np. kościół ewangelicki w Piosku budowaliśmy 10 lat!). Podobnie było w życiu naszych przodków, budowanie kościoła Jezusowego trwało dziesięciolecia…

„Sny czasem się spełniają”, tak mi powiedział śp. biskup Jan Szarek w kontekscie poświęcenia tablicy upamiętnienia pastora Karola Kulisza w obozie zagłady Buchenwald. Pięć lat zajęły przygotowania. Słowa biskupa wypowiedziane w roku 2015 na konferencji w Dzięgielowie „stały się ciałem”. Być cierpliwym „długodystansowcem” to nie kwestia naiwności, lecz wiary w Tego, który w nas sprawia i chcenie i wykonanie.

Karol Cieślar

Redakcja tekstu: jak

Widok od Placu Wolności. Wewnątrz bloku zabudowy znajduje się sala wielofunkcyjna i dodatkowy obiekt Szkoły Podstawowej Towarzystwa Ewangelickiego. Jest parking na 40 miejsc oraz chodnik łączący go przez przejście pod budynkiem Alumneum z Placem Kościelnym. Jeśli dodać do tego odnowione elewacje wewnętrzne kamienic wzdłuż ul. Wyższa Brama – to już wizerunek godny zboru wyższobramskiego!

 

A tak wszystko wygląda z lotu ptaka czy też z wieży kościelnej.

jak

jak