Dub reformace

Byl vysazen dne 3. 8. 2014 u příležitosti 90. výročí položení základního kamene pod evangelický a. v. kostel v Havířově-Prostřední Suché, za přítomnosti biskupa Slezské církve evangelické a. v. Jana Wacławka. Navázali jsme tak na tradici sázení památných dubů pojmenovaných po Martinu Lutherovi (1483-1546) – sušský Dub reformace ukazoval na blížící se památku 500. výročí reformace (2017).

Tradice vysazování dubů pojmenovaných po Lutherovi při výročích reformace sahá až k legendě o Lutherově dubu ve Wittenbergu. Se slovy „Protože ses rouhal svatému Páně, ať tě stráví věčný oheň“ reformátor veřejně spálil papežskou bulu, která hrozila vyhnanstvím. Tím se také navenek rozešel s římskou církví. Na tomto historickém místě byl prý vysazen dub. Původní byl však vykácen Francouzi během osvobozeneckých válek na počátku 19. století. Již v roce 1830 vysadili obyvatelé Wittenbergu nový stromek.

V roce 1883, u příležitosti 400. výročí narození Martina Luthera, byly na mnoha místech vysazeny Lutherovy duby. Další byly vysazeny v roce 1917 u příležitosti 400. výročí reformace a v roce 2017 na památku 500 let reformace.

Dąb Reformacji

Został zasadzony dnia 3.08.2014 r. z okazji 90. rocznicy wmurowania kamienia węgielnego pod kościół ewangelicki w Hawierzowie Suchej Średniej, w obecności biskupa Śląskiego Kościoła Ewangelickiego A. W. Jana Wacławka. Nawiązaliśmy w ten sposób do tradycji sadzenia pamiątkowych dębów imienia Marcina Lutra (1483-1546) – suski Dąb Reformacji wskazywał na zbliżający się jubileusz 500 lat reformacji (2017).

Tradycja sadzenia dębów imienia Marcina Lutra (1483-1546) w rocznice reformacji sięga legendy o Dębie Lutra w Wittenberdze. Słowami „Ponieważ bluźniłeś Świętemu Pańskiemu, niech cię pochłonie ogień wieczny“ reformator publicznie spalił bullę papieską grożącą banicją. W ten sposób dokonał również zewnętrznego zerwania z Kościołem rzymskim. Mówiono, że w tym historycznym miejscu posadzono dąb. Drzewo zostało jednak wycięte przez Francuzów podczas wojen wyzwoleńczych na początku XIX wieku. Już w 1830 roku mieszkańcy Wittenbergi posadzili nowe drzewko.

W 1883 roku z okazji 400-lecia urodzin Marcina Lutra w wielu miejscach posadzono dęby Lutra. Kolejne zostały posadzone w 1917 roku z okazji 400-lecia reformacji oraz w 2017 roku z okazji 500 lat reformacji.

Reformace

Nábožensko-politicko-sociální hnutí, které v 16. století zahájil Martin Luther s cílem obnovit křesťanství. Byla to reakce na negativní jevy, které se odehrávaly v katolické církevní hierarchii, a byla v rozporu s katolickou dogmatickou doktrínou. Základy pro vystoupení Martina Luthera položilo působení Jana Husa na počátku 15. století – husitské hnutí (husité) sehrálo důležitou roli ve vývoji reformace.

Latinské slovo reformatio znamená „proměna“, „proměnění“, „obnova“. Pod pojmem reformace můžeme chápat sled církevních a politických událostí, které byly zahájeny Lutherovým projevem v roce 1517.

Iniciátor reformačního hnutí, wittenberský profesor teologie Martin Luther, když 31. října 1517 vystoupil se sbírkou 95 tezí o odpustcích, neměl ještě myšlenky na rozsáhlou reformu církve. Tímto spisem chtěl v teologických kruzích zahájit diskusi o pozorovaných zneužitích v praxi udělování odpustků.

Luther, který ve Wittenbergu působil také jako zpovědník, se stále častěji setkával s kajícníky, kteří se legitimovali zakoupeným odpustkovým listem, jenž je osvobozoval od trestů v očistci za jejich hříchy. Ve svém kázání o pokání z roku 1516 Luther připomínal věřícím, že odpustky mohou kajícníky osvobodit pouze od časných trestů uložených církví. Podle Lutherova názoru odpustkové listy prodávané podomními prodejci dávaly kajícníkům falešný pocit odčinění jejich hříchů a nahrazovaly nezbytné pokání.

Luther ve svých kázáních a tezích nabádal lidi, aby se vrátili k pokání a následovali Krista, místo aby se vyhýbali trestům. Již rok před tezemi učil v kázání, že odpustky jsou v rozporu s pravým pokáním, protože: „kdo má výčitky svědomí za své hříchy, nesnaží se vyhnout trestu, ale skutečně po něm touží“.

Kromě toho prosazoval, aby se otázka odpuštění hříchů omezovala na vnitřní a osobní vztah křesťana s Bohem, čímž by se narušil monopol církve na rozdávání prostředků milosti k odpuštění hříchů.

Nebyly to však teze o pokání a odpustcích, které obsahovaly nejprůlomovější reformní program církve. V září 1517 vyšla Lutherova Disputace proti scholastické teologii, v níž zdůraznil přirozený sklon vůle hříšného člověka k tomu, co je zlé. Zdůraznil význam pokání jako projevu poslušnosti a lásky k Bohu.

Bojoval proti přisuzování přednosti svobodné vůli a skutkům člověka před působením Boží milosti, což bylo charakteristické pro pozdně středověkou teologii.

Luther odmítá středověkou teologii, nazývá ji teologií slávy a staví ji do protikladu k teologii kříže, která uznává Boha v utrpení a kříži. Perspektiva kříže umožňuje člověku správně pochopit Boží zákon. Snahy člověka o jeho naplnění jsou zbytečné, protože Zákon může naplnit pouze Kristus. Víra je naproti tomu jediným lidským činem, který se líbí Bohu.

Lutherův projev spustil ve velmi krátké době lavinu událostí, jejichž význam přesáhl rámec teologického sporu.

Reformacja

Ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa. Był reakcją na negatywne zjawiska, które miały miejsce w katolickiej hierarchii kościelnej, a także stanowił opozycję do katolickiej doktryny dogmatycznej. Podwaliny pod wystąpienie Marcina Lutra położyła działalność Jana Husa na początku XV wieku – ruch husycki (husyci) odegrał ważną rolę w rozwoju reformacji.

Łacińskie słowo  reformatio oznacza ‘przekształcenie’, ‘przemienienie’, ‘odnowienie’. Pod pojęciem Reformacja możemy rozumieć ciąg wydarzeń kościelnych i politycznych, zapoczątkowanych wystąpieniem Lutra w 1517 r.
Inicjator ruchu reformacyjnego wittenberski profesor teologii ks. Marcin Luter, występując 31 października 1517 roku ze zbiorem 95 tez o odpustach, jeszcze wcale nie myślał o szeroko zakrojonej reformie Kościoła. Pismem tym chciał rozpocząć dyskusję w środowisku teologów na temat zaobserwowanych nadużyć w praktyce udzielania odpustów.

Luter, pełniący w Wittenberdze również funkcję spowiednika, spotykał coraz częściej pokutników legitymujących się kupionym listem odpustowym, który uwalniał ich od kar czyśćcowych za grzechy. W swym kazaniu o pokucie z 1516 r. Luter przypominał wiernym, że odpust może uwalniać pokutujących jedynie od kar doczesnych, nakładanych przez Kościół. Zdaniem Lutra sprzedawane przez obwoźnych sprzedawców listy odpustowe dawały penitentom fałszywe poczucie zadośćuczynienia za grzechy, zastępując niezbędną w procesie pokuty skruchę.

W kazaniach i tezach Luter nawoływał do powrotu do pokuty oraz naśladowania Chrystusa zamiast unikania kary. Już na rok przed ogłoszeniem tez nauczał w kazaniu, że odpust jest sprzeczny z prawdziwą skruchą, ponieważ: „ktoś, kto czuje wyrzuty sumienia z powodu swych grzechów, nie próbuje uniknąć kary, lecz naprawdę tęskni za nią”.

Ponadto postulował sprowadzenie kwestii odpuszczenia grzechów do wewnętrznej i osobistej relacji chrześcijanina z Bogiem, podważając tym samym monopol Kościoła na dystrybuowanie środków łaski odpuszczenia grzechów.

Jednak to nie tezy o pokucie i odpustach zawierały najbardziej przełomowy program reform Kościoła. We wrześniu 1517 roku ukazało się pismo Lutra Dysputacja przeciw teologii scholastycznej, w którym podkreślał naturalną skłonność woli grzesznego człowieka ku temu, co złe. Podkreślał znaczenie pokuty jako aktu posłuszeństwa i miłości do Boga.

Zwalczał charakterystyczne dla późnośredniowiecznej teologii przyznawanie wolnej woli człowieka i jego uczynkom pierwszeństwa przed działaniem łaski Bożej.

Luter odrzuca średniowieczną teologię, nazywając ją teologią chwały, przeciwstawiając jej teologię krzyża, która rozpoznaje Boga w cierpieniu i krzyżu. Perspektywa krzyża pozwala człowiekowi właściwie zrozumieć Boże Prawo. Wysiłki człowieka do jego wypełnienia są bezużyteczne, bo jedynie sam Chrystus może wypełnić Prawo. Wiara jest natomiast jedynym czynem człowieka, który podoba się Bogu.

Wystąpienie Lutra w bardzo krótkim czasie spowodowało lawinę wydarzeń, których znaczenie wykraczało poza ramy sporu teologicznego.

jak

jak