Język, jakim się posługujemy, jest czymś niezwykle żywym, co nieustannie się rozwija. Jakiś czas temu miałem przyjemność spisać parę anegdot z życia kościelnego, a szczególnie naszego parafialnego z Suchej. Ich język stara się odzwierciedlać mowę „po naszymu“ u nas na Zaolziu, a zwłaszcza „na dołach“. Być może mówiący „po naszymu“ w Polsce będą potrzebowali słowniczka – tego na razie nie mam, ale wszystko w swoim czasie. Na razie, by ocalić wspomnienia – a zwłaszcza naszą mowę – od zapomnienia, pozwalam sobie zamieścić tych parę odcinków na naszym blogu (na starym były, ale ten już „umarł“ i go nie ma…).
Rozpolóny piec
Jak żech roz szeł na ambóne, toch se tak pomyśloł, że nasi mili ludkowie radzi czytajóm cosi po naszymu. Nikiere gazety, aji ty kościelne, już downo drukujóm taki roztomaite spóminki, jak to hańdowni bywało, a jinsze godki… Jo bych ło tych downych czasach moc pisać isto ani nie chcioł, ale raczyj ło tym, co sie mnie samymu abo kómusi z naszych pastorów przidarzyło. A że po naszymu się mi dobrze mówi, bo „tak mi pusa narosła”, tóż tak se myślym, że by to ganc gupi nie musiało być. Dyć aji z nikierymi kolegami w urzyndzie se tak majlujymy, jako Cieszyniocy (pry jak się to pisze z wielkij litery to se jedno aji ło suszana, błyndowioka, trzyńczana czy aji możne ślóńskigo łostrawioka; dyby było z małej, to by był jyny tyn z ksiónżyncygo miasta). Po naszymu to fakt móm nejraczy… A pisać ło czym bydzie, bo się tych srandownich zdarzyń u nas w Suchej dzieje, że aż aż. A w inszych zborach isto też; tóż jak mi bracio pastorzy pumogóm, „rubryka” mo szanse przetrwać dość dłógo. A jak byście czymu nie rozumieli, to się spytejcie starki abo starzyka.
Tóż… jak żech roz szeł na ambóne, a miołech mieć kozani z ksiyngi proroka Daniela, ło tych przocielach Danielowych, kierych król Nebukadnesar za jejich wiare kozoł wciepać do rozpolónego pieca, a Pón Bóg ich wyratowoł, że się im wubec nic nie stało, toch se spómnioł, jak jedyn z moich poprzedników (nie bydym go mianowoł, bo łón wiy, jak się nazywo, a wszyscy łostatni to nie muszóm wiedzieć) mioł mieć kozani ło tym samym. A też to było w naszym „dómeczku”, jak mówiymy na nasz miły Dom Boży, czyli kościółek. Tóż wyloz na wyrch, klynknył pod Duchym Świyntym (je tam tako piekno wyrzeźbióno gołymbica nad głowóm pastora) i popytoł ło inspiracyjóm. Potym przeczytoł tekst i… słyszy to, co beztak usłyszeli wszyscy w kościele, bo akustykym mómy wybornóm: „Ty pierónie, pujdziesz tam do tego pieca, abo ni! Pujdziesz a spolisz się, uwidzisz!”
To kościelny, pan M., prógowoł do naszego żeleźnego pieca w zakrystyji, takigo na drzewo, co jak byli goście z Hameryki, to się go ni mógli nafocić, narwać taki wielki kyns drzewa i tak mu domówioł. Łón se isto myśloł, że mówi w duchu, ale w kościele wszystko było słyszeć… Tak to się u nas w Suchej Słowo Boże dycki spełnio!
Jako se to rzeknie…
Jak żech roz szeł na ambóne, toch się musioł śmioć do rozpuku. Wiycie, u nas w Suchej to ni ma tak jako we wielkich zborach, że majóm zwlaszcz kościelnego abo kościelnóm, takicho chłopka abo babke, co się ło wszystko kolem „dómeczku” Pańskigo staro. Ni, my sóm na to kapke za malutcy. A na wiyncyj, dyć tego naszego dómeczku już ani ni miało być, aji na mapach go musieli na nowo malować, jak się spozorowali, że łón tam jeszcze fórt stoi (a nejwiynksze przekwapiyni to było, że tam jeszcze aji jacysi ludkowie chodzóm). No tóż my ni mómy pani kościelnej, jako kiejsi, jyny panióm Farnóm (to też pasuje); takóm strasznie szykownóm a łobietawóm zborowniczke a jejigo zryncznego małżónka, a łóni wóm sóm Gospodarzami. Tak jich mianujymy, bo to je fakt prowda. To pani Farno piyrszo nazwała nasz przepiekny kościółek dómeczkym. A tak jako ło swój domek się ło niego staro.
Ale jo nie ło tym… Jak się w niedziele abo przez świynta schodzómy, tak pełnióm słóżbe (tymu zaś tak prawiymy) roztomańci bracio, kierzi se to podle rozpisu wziyni na starość. Topióm drzewym w tym sławnym żeleźnioku, rożygajóm a gaszóm światło, zanoszóm na ołtorz dary ku Wieczerzi Panie, wachujóm aby ksióndz nie dopod dejmy tymu tak jako jedyn w inszym zborze, jak się mu śmiatok z łopatkóm zawiesił na talaru i tak szeł do ołtorza… I roz wóm też mioł te słóżbe jedyn z młodszych (a dzisio kurator; podziwejcie se, jak tyn czas leci). I prawie mioł małe dziecka. Cosikej go napadło, że się mnie, Poloka, łón też Polok, spyto „jako se też to powiy…”. To wiycie, to mogóm być nejbardży hakliwe tematy, bo jak człowiek szpatnie pochopi, co mu tyn drugi mówi, to je gorszy. Tóż wiycie, na co se mie spytoł? Jako se rzeknóm po polsku dupaczki. Bo jymu to po czesku kapke „brzmi wulgarnie”. Nie dziwiym się. Nó, ale jo prawie szeł na ambóne a jużech był sołstrzedzóny przed kozanim. Jak żech ryknył śmiychym, to to isto było słychać aji w kościele. A potym żech się dłógo ni móg przestać chechtać.
To je fajne na tym naszym Ślóńsku, że mómy wiyncyj rzeczy (Polok powiy: jynzyków; ale już wóm wiyncyj nie bedym przekłodoł). Potym się tak pieknie rzeknie, że gdosi „topi płynym”, abo że „łóna je fórt tako czyło, tymu że je szczygło” (je čilá protože je štíhlá; piercie mie po palczyskach, dziwejcie se, zaś przekłodóm). A wszyscy wszystkimu rozumióm.
A ty dupaczki, to wóm som po polsku śpioszki. Łod dupanio, czyli „tupanio”, ze zadnióm czynścióm ciała to ni mo wubec nic społecznego. Ale śmiychu fura w kościele, ta być może…
Z maszynkami do łóżka?
Jak żech roz szeł na ambóne… Ni, wtedy toch nie szeł na ambóne, jyny do ołtorza. Zaroz na początku nabożyństwa, a prawie zaczynoł adwynt. Wiycie, kiedysi w Nimiecku niejaki pastor Wichern, kiery sie staroł ło łosiyrocóne a inaczyj łopuszczóne dziecka, wzión kapke chwojo, poskryncoł z tego wiyniec, a potym na tyn wiyniec przidrótowoł świyczki – a dziecka każdy dziyń do świąt godowych se zapolały jednóm świyczke. Jasne, że przi tym czytali z Biblije ło przijściu Pańskim, śpiywali pieśniczki a radowali się. Tak pry wzniknył adwyntni wiyniec (insi prawióm, że tak wzniknył ni wiyniec, jiny adwyntni kalyndorz; tak po prowdzie se myślym, że jedno i drugi).
Tóż my w Suchej też dycki na poczóntku nabożyństwa zapolómy w adwyncie świyczke na takowym wiyńcu, kiery mómy przed ołtorzym. Wiycie, jak farorz wito na poczóntku wszystkich zebranych, to przeca nie musi jyny mówić, abo co gorsza czytać przed ludziami z ksiónżki to, co by móg swoimi słowami powiedzieć – ale może se wziónć maszynki i zapolić aji świyczke. Jak je fest bulaty i by to nie zwładnył, może mu tóm świyczke przedtym zapolić kościelny.
Prawie mioł u nas słóżbe kościelnego jedyn brat prezbiter, z kierego synym żech sztudyrowoł, aji my spali pore roków w jednym cymrze, tóż se dość dobrze znómy. Tymu wiym, że na dobry humor ani jednego, ani drugigo ni ma trzeba dłógo namowiać. Jyny że żywot dycki przichodzi z jeszcze lepszym szpasym niż by to człowiek móg wymyślić. Pón Bóg mo fakt super poczuci humoru – a jesi my sóm ulepióni na Jego podobiyństwo, tak my cosikej z tego musieli erbnyć. Tymu podle mie starczy mieć łodewrzite łoczyska a dobrze pozorować tyn piynkny świat.
Jo wóm był za tego miniónego reżimu wychowany na takich tych skoro aż „budowatelskich hasłach”, jako „Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!”, „Oszczędnością i pracą ludzie się bogacą”, „Cały naród buduje swoją stolicę” (główne miasto, bracia Czeszy; żebyście se zaś czego gupigo nie pomyśleli), abo bardży życiowe: „Jesteś widoczny – jesteś bezpieczny” (to se głównie godzi na ceście; jo sóm mom na aucie dejlajty), „Zauważyłeś ogień w lesie – alarmuj!”, „Dziecko plus zapałki równa się pożar”. A prawie to łostatni se mi spómniało, jak sie mie pan Stasiek pytoł, jesi mi mo ty świyczki na wiyńcu naprzód zapolić. Jo prawiym: „Dyć żech ni ma aż tak bulaty, żebych to nie zwładnył”. Po czym bierym ty maszynki do ręki i dziwóm se, co też to tam pisze na tej krabiczce. Nie zgodlibyście! „Jestliže do postele, tak jedině s náma” – stoło tam jak byk. Nejprzód mie zamurowało – czytóm to panu Staszkowi i zaroz potym my łobo forskli śmiychym. I tak śmiychym forskajóncy żech musioł iść do ołtorza, a cożech se na tóm krabiczkym podziwoł, tym se mi chciało wiyncyj śmioć. A wiycie gdo tam doł to chwolidło? Na hawiyrzowsko czyszczarnia piyrzo (anich nie wiedziol, że tam cosi takigo je).
Potym pani Olga, kiero chodzi do chóru, prawi „Jak mómy ni mieć radzi tego naszego pastora, dyć łón se fórt śmieje”. Nó ja, dyć też móm czymu! Chwała Panu Bogu, dycki móm czymu.
Jak szli z kościoła sami bioli
Jak żech roz szeł na ambóne, toch rozmyśloł, jako to kiejsi było w tym naszym suskim „dómeczku”, kiery był poddołowany, a kónszczek po kónszczku upadoł coroz to niżyj, potym był z pola popodpiyrany kulikami, coby se nie buloł, ludzi było coroz to miynij, pastorzy se fórt jyny strzidali, bo jak kogo ludkowie chwolili, to był zły i było go trzeja przeniyść kansi indzij… Ciężki to były czasy. A głównie smutne, bez nadzieje. Ale jakosi to tyn nasz zbór przetrwoł – i to je nejwiynkszy cud abo zazrak. Chwała Panu za to, że przetrwali wierni swojij wierze mili ludkowie.
Jo se myślym, że ci pastorzy wtedy ni mieli takigo zborownika, jakigo móm jo, kiery mi dycki mierzi czas i potym powiy, jak żech dłógo mioł kozani. Łóni wtedy to isto poznowali podle tego, jak gdo bioły łodchodził z kościoła. Głównie to musiało być widać na tych pańskich ancugach, jak były ciymnej abo aji czornej barwy. Tóż jak taki dotyczny wyszeł z kościoła, to już tyn ancug taki moc czorny nie był, bo sie z powały suł puc na ludków, kierzi tam w postrzodku siedzieli. „Dómeczek” se cały ruszoł, puc się suł, a im dłóżyj ksióndz mówił, tym byli ludzie bielsi…
Nó, możne że to aż tak szpatne z tym pucym nie było, ale cosi na tym przeca jen być musiało, skoro nasi przedchudcy rozpostrzili pod powałóm taki szumne modre płótno, pieknie udrapowane, coby sie nic już nie suło na dół. My go potym po niecałych sztyrziceci rokach ścióngli i – wierzcie mi abo ni – ani tam tego pucu na tej porzóndnie już zmazanej łatce z wyrchu moc nie było. Nasz pón architekt nóm potym nawyrhnył (padron, zaprojektowoł) strasznie pieknóm a jednoduchóm nowóm klynbe (je, łón je echt Polok, dyby widzioł, jak jo sie tu wygłupióm, tak by tu zaroz z czymsi na mnie przylecioł). Tymu nasz „dómeczek” mo teraz takóm wybornóm akustykym. Jak my łotwiyrali kościół na nowo po tych przeróbkach, nasz pón architekt siedzieli ze swojóm paniczkóm na swojij pawłaczy, tam kaj siodowali jeszcze jejich łojcowie. A jak żech dziynkowoł, tak naroz na cały kościół było słyszeć szept pani architektowej: „Ty, tóż dziwej se, pan pastor ci dziękuje, dowej też pozór!” Nie wiym, czy sie panoczek zdrzymli, czy co, ale słyszeli my to wszyscy co do jednego.
A jak już tak spóminomy, to w tamtych czasach, jak jeszcze była ta modro łatka pod powałóm, musieli nasi prezbiterzy podszprajcować pawłacze, bo se bulały stejnie jako cały kościółek. Wyglóndało wóm to ganc jako na dole na szachcie, jyny jako dyby to tam wszecko gdo najsztrajchowoł na bioło. Nó i widno było, mo sie rozumieć. Stoły wszyndzi taki piekne biołe słupy co kónsek, że jedyn drugigo nie widzioł jak se siedziało na nabożyństwie. Młodym se to nie bydzie chciało wierzić, ale dooprowdy tymu tak było. Była wtedy u nas w Suchej jedna pani pastor, tóż ta miała zaczynać kozanio łod słów: „Drodzy bracia i siostry, o ile tutaj jesteście!” Fakt tych ludzi moc nie było spoza tych filarów widać.
Dziynka Panu Bogu, ty czasy już sóm za nami. Dzisio zaś mómy swoji problymy, jako w każdej dobie, ale jesi nasi przodkowie tamto przetrwali, my też cosikej przeca wydzierżymy w naszych czasach. A głównie aby my też bielsi dycki wychodzili z kościoła – ale ni na ancugu, jyny w sercu.
Ni ma dochtór jako dochtór
Jak żech roz szeł na ambóne i miołech mieć po kozaniu ogłoszynia, to żech sie sóm sobie porzóndnie musioł zaśmioć. Byłech wtedy syniorym; terozki żech już je ganc stary, bo jesi bywały biskup je biskup-synior, to musí być aji synior-synior, nó ni? Ale jo nie ło tym… Miała prawie być tej niedziele łordynacja diakonów w kościele w Bystrzycy. A jo żech mioł tyn zaszczyt być tam pozwanym jako asystynt łordynatora. Dyby to było wprowadzyni w urząd pastora, to by se rzekło, że je to asystynt instalatora. Tak se tymu kiedysi pieknie mówiło abo aji pisało we starszych agyndach. Jo wóm tymu aji kapeczke rozumiym, bo jak sie już tak tego pastora zainstaluje na jego miejscu we zborze, tak już potym pieknie może skyrs niego jako przez tóm rułke ciyc ożywczy strumiyń Słowa Bożego, na wszysckich, kierzi tego potrzebujóm.
Ale to była łordynacja, czyli inaczy wyświyncyni. A jak se po polsku powiy łordynator, to se żodyn nie przedstawi jinszej postaci niż prymarza we szpitolu (prymarz je po polsku łordynator). I tak se mi to dziwnie spojiło, żech głosił: „Dzisio po połedniu nie bydym na biblickij godzinie, bo łordynujym w Bystrzycy. A przez tydziyń mie bydzie zastympowoł dochtór Klimsza (strasznie my se mieli radzi; fórt na niego we zborze wszyscy spóminajóm). I tak żech przipieczyntowoł to, że jak se nasze babki spletóm, to mi zamiast „panie pastorze” mówiom „panie dochtorze”. Cosi na tym bydzie, bo jak człowiek wyposłócho ło tych wszyckich nimocach, to już je jako pół dochtora! A jak żech w łóni był na tej mojij łoperacyji, to mie też pón przednosta kliniki fórt jyny mianowali „pane doktore”, nie wiym czymu. Jedyn z moich kamratów, co fakt doktorym tełologije je, mi roz rzyk, że jo już móm swój doktorat napisany na tych wszystkich artykułach w gazetkach a kalyndorzach. Było to strasznie piekne z jego stróny, a moc se go za to wożym (nie jyny za to).
A jak już my sóm przi tych tytułach, nejbardży mie dycki śmiyszy, że czym gdo mo niższy tytuł, tym bardży sie nim chwoli a chciołby być tytułowany. Pómału by se rod pisoł jakisi tytuł, że skóńczył przedszkole abo podstawówke. Ni na marne my se we szkole uczyli (mieli my aji taki wielki hasło wypisane na ścianie), że „mała wiedza czyni człowieka pysznym, wielka czyni go pokornym”. A to wóm je beztak prowda! Słyszołech ło jednym takim dyplomowanym inżynierze, ponoć że se nazywoł Kocur, a strasznie był hakliwy na punkcie tego tytułowanio (gdo se też tak nazywocie, pyteczki se na mie nie gniywejcie; dyć wiycie że to ni ma ło was). Żynił sie a pastor mu chcioł z tymi tytułami wyhowieć (zaś taki fajne echt polski słówko). Tóż mu fórt w kozaniu jyny mówił: „panie dyplomowany inżynierze to…” a „panie dyplomowany inżynierze tamto…”. Jyny że sie roz splót, czyli pomylił i sie przerzeknył – zamiast „panie dyplomowany inżynierze” ludkowie w kościele usłyszeli „panie dyplomowany kocurze”. Musiała z tego być dość łostuda. Nie wiym, bo to u nas nie było, jyny kansi w inszym zborze. Tak to je, jak se gdo za moc ło sobie myśli. Tóżech je rod, że mie nasi ludkowie nejraczy osłowujóm „pastorze”, a pastor je przeca po łacinie ganc łobyczejny pastyrz. I niech tak zustanie.
Jako sie woda zmiyniła we wino
Jak żech roz szeł na ambóne, a prawie se czytoł tekst ło wiesielu w Kanie Galilejskij, kaj Pón Jezus zmiynił wode we wino, toch se ani nie pomyśloł, co se stanie hned na drugi tydziyń, jak bydymy mieć chrzty. Wiycie, z tym winym to nie była żodno sranda, bo jak na takim wiesielu czego chybiało, to to była łokropeczno łostuda dlo żynicha. Że niby jesi se nie umioł wyrachować, wiela jodła i napitku je trzeja na gościne, to isto aji w inszych wiecach też beje dość bulaty. Tymu Pón Jezus piyrsze łofuknył Maryje, że jako co se myśli, dyć łón prziszeł kwóli ważniejszym wiecóm, kwóli zbawiynio ludzi, a ni jakichsi kuchynnych zależytości – ale przeca potym, coby pumóc tymu żynichowi abo jego bulatymu starostowi, koże ty wielki putnie wodóm napełnić… Dlo mie je to dycki strasznie piekne pouczyni, że do Pana Boga mogym przijść aji z nejmiynszóm gupotkóm, że łón mo dycki dlo mie czas i łotwarte serce.
Nó, a potym za tydziyń wóm łotwiyróm szrank w zakrystyji – i Słowo Boże się zaś spełnio! To byście nie uwierzili, ganc tak, jako tam na tym wiesielu. Mómy pore roków takóm szumnóm chrzcielnice, była sołcież, czyli kónkurs na łostrawskij uniwerzicie miyndzy rzeźbiorzami na nejlepszy projekt i na kóniec my też jedyn z nich wybrali, łod jednej szykownej dziełuszki z Wałaska. Trzi drzewa, wydłubane z lipy, kieróm my musieli ściónć na zogrodzie wedle dómu zborowego, nóm przipominajóm Trójcym Świyntóm, a lawor ze szkła „cióngniónego” se łogibo jako ty fale Jordanu. Ku tymu żech se w Biylsku kupił taki mały żbóneczek z dziubkym, z kierego tych chrzczónych polywóm. I tak żech wóm chcioł wycióngnyć ze szranku tym żbónek, naloć do niego wody, a postawić to tam na „wysepce” postrzodku „Jordanu” – a tu cosi na mie „chlust”! No ja, myślym se, gdosi to po minulym chrzcie nie łutrził porzóndnie i je tam woda… Ale ni! Czuchóm tyn poloty rynkow łod talaru – na dyć to je czuć winym! Beztak się spełniło i u nas w Suchej to, co my przed tydniym czytali.
A jesi gdo chce bardży posłochać rozumu niż serca, to se to może wyświetlić tak: kierysi rozbił stary żbónek na wino ku Komuniji i tóż pastor Ondraszek kupił taki piekny nowy, szklanny żbóneczek, jyny kapeczke wiynkszy łod tego ku chrztóm. I isto se to tyn, co mioł słóżbe kościelnego, splót i naloł wino do tego miynszego. A potym, jak się spozorowoł, to wino hónym przeloł, a żbóneczka chrzcicielnego już łutrzić w tych fofrach nie ścignył. Jedinie, że by se potym fakt ta woda we wino zmiyniła, nie wiym.
A co ponikierzi se możne myślóm, że se ta woda we wino zmiynio, bo jak móm kaj Wieczerzym Świyntóm w domowach dlo starzików, to se wino bierym do miynszej plastowej flaszki ze zakryntkóm, kiero dobrze dzierży. Jak tam na tym pisze Rajec abo inszy nazew z mineralki tam stoi, a jo z tego naroz nalywóm do kielicha wino, to to kapke jako tyn zazrak aji może wyglóndać. Głównie, że potym przy Kómuniji to je prowdziwo Krew Pańsko, tak jako Ciało przijimómy pod postacióm łopłatka. Ło tych łopłatkach jeszcze cosikej napiszym, ale to zaś kiedysi inszym razym.
Za okrętym statek
Jak żech roz szeł na ambóne, toch se za Chiny Ludowe ni móg spómnieć, jesi móm mieć to kozani po czesku abo po polsku. Mómy to po naszej strónie ślóńskij ziymie zajimawe z tym strzidaniym jynzyków. Jo se łod dzieciństwa rod gróm z tymi naszymi przepieknymi rzeczami (lubię się bawić językami, bracia Polocy z Polski), tóż isto tymu mie tak cióngło zrowna na tóm strónym granicy (Łolzy ni, bo z tym lewym brzegym to ni ma wszyndzi tak samozrzejme; tacy dejmy tymu karwiniocy cosi ło tym wiedzóm). A jak sie mie pytali hned z poczóntku mojij słóżby, jako sie też móm na tym Załolziu, toch musioł odpowiadać, że fajnie, jyny że je wszystko ganc na łopak. Miłość, to ni ma miłość, jyny laska, łaska ni ma laska, jyny milost, uczynki nie sóm uczynki, jyny skutky, a skutki to sóm uczinky. A dyby Czech chcioł iść do Polski na ryby, tak jego rybnik to bydzie staw; jyny że zaś dlo niego staw nima staw, jyny stan, a stan to je namiot. I tak to idzie plyść bez kóńca. Dyć se łopowiado ło tym chłapcu z Polski, co se łożynił na czeskóm stróne i za jakisi czas go jego tchynie, czyli teściowo, posyło, coby szeł do sklepa pro brambory. Łón już taki gupi nie był, żeby nie wiedzioł, że brambory to sóm ziymioki – jyny se ni móg nadziwić, czymu mo po nich iść do sklepu, jak na dole jich je pełno piwnica. Dobrze że to nie powiedzioł na głos, bo by zaś wyszeł na trómbe, tymu że piwnica to je po czesku piwiarnia. Wzión koło i jechoł do miasta po ty ziymioki. Jak prziszeł, to go paniczki dóma spucowały, kaj był tak dłógo, a czymu buła jechoł tak daleko, dyć mu tchynie nie prawiła, że mo jechać do obchodu, jyny zóńść do sklepa, czyli do piwnice…
Ale to jeszcze nic. Poloków nejwiyncyj śmiyszy, jak my se na każdym kroku zdrowiymy „Ahoj”. Bo łu nich to je jyny pozdrowiyni marynarzy, czyli namorzników. Tóż prawióm: Ci Czeszy ni majóm żodnego morza, wody tela co se jim do bótów naleje jak śniyg taje, a pozdrawiajóm sie, jakby każdy był gdo wiy jakim wilkym morskim. Ale łóni nie wiedzóm – a aji naszy też isto moc ni – że to je piekne pozdrowiyni starych chrześcijan; je to skrót łod słów: „Ad HOnorem Jesu” (na chwałym Jezusa). Tymu jesi komu powiymy „Ahoj”, mówiymy mniej wiyncyj to samo co „Niech bydzie pochwalóny Jezus Chrystus”, jyny kapke krócyj. Jo to fórt wyświetlujym naszym dorostyncóm, aby to pozdrowiyni radzi poużywali, a głównie, aby wiedzieli, co znaczy i skónd się wziyno.
A jak my już tak sóm przi tym morzu… Moja ciotka miyszkała w Podoborze naproci banhofu. Roz do nij jechali znómi czy krewni z Polski, a jechali wóm prawie aże znad morza. Myślym, że z Gdańska, ale jistoty ni móm, boch to już downo słyszoł. Jak se jim już podarzyło przyjechać do Cieszyna, a głównie se przedostać przez granice miyndzy tymi naszymi dwóma przijaźnióm powiónzanymi państwami, puścili sie cestóm karwińskóm ku Podoborze. Starsi to bydóm pamiyntać, że łóna se kiedysi tak dość toczyła ta cesta, nie była tako rowno, jako dzisio. A głównie ni w tej Podoborze; pamiyntóm, był tam taki porzóndny cigcak, niż se łod Cieszyna dojechało ku banhofu. Nó i óni se zastawili zrowna przed tym cigcakym, a pytali sie jednej starki, co tam prawie cosi kopała w zogrodzie, jako majóm jechać dalij. A łóna jim odpowiedziała: „Ja, wiycie, to musicie jechać jeszcze kónszczyczek dalij, hned bycie takowy okręt, za okrętym statek, a wedle niego ta chałupa, to je do Przeczków”. Gości nejprzód zatkało, a potym se zaczli tak strasznie śmioć, że pumału nie umieli do tych Przeczków dojechać, co se tak śmioli. Nó bo przeca okręt, to każdy wiy, że to je takowo wielko łódź, co pływo po morzu, a statek to same, a statek to zaś po czesku znaczy gospodarstwo. Borok babka tym myślała zakrynt, a tyn statni statek tam fakt był, bo ujec na nim robił. Polocy potym wszystkim łopowiadali: „My mieszkamy nad morzem, ale w życiu byśmy nie przypuszczali, że tam na Śląsku też mają okręt, a na dodatek jeszcze za okrętem statek”. Tak to se nieroz poradzymy zajimawie u nas na Ślóńsku domówić.
jo.
Nejnovější komentáře