W Kościele naszym co miesiąc odbywają się konferencje pastorów, organizowane za każdym razem przez któryś z pięciu senioratów: Jabłonkowski, Trzyniecki, Frydecki, Ostrawsko-Karwiński czy Cieszyńsko-Hawierzowski. Pierwsza w roku 2023 konferencja w dniu 23 stycznia organizowana była przez ostatni z wymienionych. Piszącemu te słowa przyszło na myśl, iż temat spotkania wszystkich naszych księży niekoniecznie musi być stricte teologiczny czy związany z duszpasterstwem – obrał więc temat historyczno-literacki, związany z postacią łączącą narody czeski oraz polski, tłumaczem, pisarzem i publicystą, ewangelikiem reformowanym Pawłem Hulką-Laskowskim.

O tej przeciekawej postaci, zasłużonej zarówno dla polskiego ewangelicyzmu, jak przede wszystkim wzajemnych stosunków pomiędzy międzywojenną Rzeczpospolitą i Czechosłowacją, opowiadała bohemistka Katarzyna Urbańczyk, jak dotąd jedyna polska członkini Towarzystwa Braci Čapków w Pradze (Sdružení bratří Čapků).

Gość naszej styczniowej konferencji pastoralnej, to absolwentka slawistyki ze specjalizacją język czeski na Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. W swoich pracach naukowych zajmowała się zwłaszcza Karlem Čapkiem (porównanie i analiza oryginału „Cestopisné fejetony” z polskim przekładem „Listy z podróży”; analiza stylistyki językowej Karla Čapka w publicystyce beletrystycznej). Prowadziła wykłady na spotkaniach oraz konferencjach, na które była zapraszana jako znawca nie tylko literatury czeskiej, ale także jej tłumaczeń na język polski. Jest aktywną zborowniczką Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Skoczowie.

Paweł Hulka, który jako najbardziej znany ze swych pseudonimów artystycznych obrał nazwisko Laskowski, był znaczącym polskim pisarzem, tłumaczem, poliglotą i publicystą pierwszej połowy XX wieku. Jego przodkowie byli czeskimi emigrantami, którzy w wyniku prześladowań ewangelików po bitwie pod Białą Górą znaleźli swoją nową ojczyznę w Polsce. Tłumaczył dzieła najważniejszych czeskich autorów, z Karlem Čapkiem na czele. W Polsce najbardziej znany jest jednak z przekładu „Przygód dobrego wojaka Szwejka” Jaroslava Haška. Obok czeskiego, tworzył przekłady z języków: angielskiego, niemieckiego, holenderskiego, rosyjskiego i słowackiego. Obok wymienionego już Karla Čapka tłumaczył na polski utwory takich autorów jak np. Božena Němcová, Jonathan Swift, James Fenimore Cooper, Dmitrij Mereżkowski, Ernst Kretschmer, Emil LudwigRoger Martin du Gard czy Krystyna Royówna.

Jako publicysta współpracował z 70 europejskimi periodykami. W Polsce pisywał zwłaszcza do „Wiadomości Literackich”, „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, „Sygnałów”, „Nowej Kultury”, a także czasopism kościelnych „Jednota” (organ Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, którego był Hulka członkiem), „Zwiastun Ewangelicki” (Kościół Ewangelicko-Augsburski), „Ewangelik Górnośląski” oraz wielu innych, w tym czeskojęzycznych. Wraz z żoną Kazimierą wydawali niezależne „Echo Żyrardowskie”, które było pierwszą gazetą w tej okolicy.

Przez całe życie usilnie zabiegał o dobre stosunki czesko-polskie, a w swoich licznych artykułach przybliżał polskim czytelnikom nowości literatury czeskiej, choć zajmował się też literaturą starszą. Był jednym z prekursorów ekumenizmu w Polsce, w swoich artykułach zajmował się kwestiami społecznymi, walczył o równość mniejszości wyznaniowych, stawał w obronie Żydów. Był także autorem literatury dla dzieci. Wiele tekstów własnych Hulki oraz przekładów z języka czeskiego zaginęło, niestety, w czasie II wojny światowej (zwłaszcza spłonęło podczas Powstania Warszawskiego). Pod koniec życia pisarz zamieszkał w Wiśle. Śląsk Cieszyński był „ojczyzną jego serca”, w której osiadł zmęczony nagonkami na ewangelików w Polsce (kropkę nad „i” postawiło powojenne zbezczeszczenie cmentarza ewangelickiego w Żyrardowie) czy w ogóle na wszelką „inność” nie mieszczącą się w ciasnych stereotypach typu „Polak-katolik”. Zmarł w cieszyńskim szpitalu i jest pochowany na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie.

Katarzyna Urbańczyk była także gościem styczniowej audycji ekumenicznej „Głos Chrześcijan” na antenie Czeskiego Radia Ostrawa, gdzie przybliżyła słuchaczom niektóre szczegóły z bogatego życiorysu oraz działalności Pawła Hulki-Laskowskiego. Audycja dostępna jest w archiwum Czeskiego Radia.

jak

Zdjęcia z konferencji znaleźć można TUTAJ.

jak

jak